تاریخ معاصر جهان

تاریخ معاصر جهان

از جنگ جهانی اول به بعد

پس از شکست فرانسه از دولت پروس در 1871 تا سال 1914 که جنگ جهانی اول آغاز شد در اروپا به ظاهر جنگی روی نداد و میان کشورهای بزرگ صلح و دوستی برقرار بود ولی در خفا جملگی به گردآوردن سپاه و افزودن بر نیروهای زمینی ودریایی خویش مشغول بودند . به همین سبب این دوره را دوران صلح مسلح نام داده اند . اتحاد مثلث و اتفاق مثلث در همین دوره به وجود آمد . بنا بر پیشنهاد نیکلای دوم امپراطور روس همه ممالک عالم در سال 1898 در شهر لاهه تجمع کردند تا دیوان داوری لاهه را بنیاد بنهند . این دادگاه بین المللی برای رفع احتلافات جزئی دول که ممکن بود به جنگی بزرگ بیانجامد تشکیل یافت ولی بدبختانه تشکیل آن هیچگونه نتیجه عملی نداشت و با کشته شدن ولیعهد اتریش دوران صلح مسلح پایان یافت و جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دو را به وجود آورد . همانطور که نوشتیم ویلهلم دوم امپراطور آلمان در اواخر جنگ جهانی اول به هلند گریخت و ابرت Ebert که از سران حزب سوسیالیست ونماینده آن حزب در مجلس بود به ریاست انتخاب شد . او در راه تحکیم ثبات سیاسی آلمان بعد از جنگ قدم های موثری برداشت . در 1925 با مرگ ابرت مارشال هیندنبورگ رئیس جمهور شد .

واقعه مهم زمان او نضج گرفتن حزب ناسیونال سوسیالیست به پیشوائی هیتلر و اودندورف بود . این حزب رفته رفته قدرت خود را یه آنجا رساند که پس از مرگ هیندنبورگ حکومت جمهوری را ساقط ساخت و آدولف هیتلر با نام پیشوا زمام امور آلمان را بدست گرفت . هیتلر در 1939 با ایتالیا اتحاد نظامی بست و دو سال بعداتریش را به خاک آلمان ضمیمه کرد . چندی بعد نیز با نیرنگ های سیاسی چکسلواکی را به تصرف درآورد و هنگامی که قصد تسخیر خاک لهستان را از طریق دالان دانزیک داشت , جنگ جهانی دوم آغاز گردید . 6 سال بعد یعنی در مه 1945 آلمان بدون قید و شرط تسلیم شد و جنگ خاتمه یافت . از آن پس چندی این سرزمین توسط دول غالب اداره می شد تا اینکه شوروی قسمت شرقی آلمان را با نام ( آلمان شرقی ) از خاک آلمان منتزع کرد و آلمان از آن پس رسما به دو بخش شرقی و غربی منقسم گردید . حکومت آلمان غربی جمهوری فدرال و حکومت آلمان شرقی جمهوری کمونیستی بود . این دو کشور نیز به تقلید از آمریکا و شوروی جنگ سردی میان یکدیگر به راه انداختند . ولی بالاخره در تاریخ 3 اکتبر سال 1990 ( برابر با 11 مهرماه 1369 شمسی ) دو کشور آلمان غربی و آلمان شرقی با هم متحد و به نام ( جمهوری فدراتیو آلمان ) نامیده شدند .

در شوروی پس از انقلاب لنین و جانشینان همه سعی بر آن داشته اند که سظح فرهنگ و تمدن عمومی را بالا برده و خود را هم طراز ممالک متمدن عالم درآورند و در حال حاضر نیز از این لحاظ اتحاد جماهیر شوروی در زمه پیشرفته ترین کشورهای دنیا است . لنین , استالین , مالنکف , بولگانین , خروشچف و آلکسی کاسپین زمامداران شوروی از بدو انقلاب تا سال جاری می باشد .

بعد از لنین , استالین به قدرت رسید و تصفیه های خونینی به راه انداخت و بسیاری از همرزمان لنین را از میان برد تا رقیبی در حکومت نداشته باشد . از زمان استالین به بعد شوروی کوشید تا به عنوان یک ابرقدرت در برابر آمریکا بایستد . پس از جنگ جهانی دوم دنیا عملا به سه دسته تقسیم شد : بلوک غرب ( طرفداران آمریکا ) – بلوک شرق ( اقمار شوروی و چین ) – کشورهاییکه نه غربی بودند و نه شرقی و اصطلاحا به کشور های غیر متحدمعروف شدند . جنگ سردی که پس از پایان جنگ جهانی دوم میان آمریکا و شوروی در گرفت تا زمان حکومت یوری آندروپوف ادامه داشت . بالاخره در اواخر دهه 1980 میخائیل گورباچف به ریاست جمهوری شوروی رسید . سپس با در نظر گرفتن بعضی از مصالح آشکار و پنهان میان دو بلوک , به محو نظام کمونیستی در شوروی اقدام کرد و به این ترتیب اتحاد پس از 73 سال فروپاشید و نام شوروی به کشورهای مشترک المنافع تغییر یافت . اکنون بوریس یلتسین رئیس جمهور روسیه ( بخشی از اتحاد شوروی سابق است ) و با مشکلات فراوانی روبروست که می کوشد موفق به حل آنها شود .

فرانسه در زمان جنگ جهانی اول به سبب اقدامات مدبرانه ژرژ کلمانسو نخست وزیر وقت توانست دو ایالت از دست رفته آلزاس و لرن را دوباره بدست آورد . رئیس جمهور این کشور در زمان جنگ جهانی دوم لوبرن و نخست وزیر آن رینو نام داشتند . خط دفاعی فرانسه در این جنگ ماژینو Maginot نامیده میشد .پس از پایان جنگ ژنرال شارل دوگل که از سرداران معروف زمان جنگ بود زمام امور را به دست گرفت . از وقایع مهم بعد از جنگ این کشور جنبشهای آزادیخواهانه مستعمرات فرانسه است که همه به نتیجه مثبت رسید . دوگل رئیس جمهور فرانسه در سال 1969 استعفا داد و ژرژ پمپیدو به ریاست رسید. پس از مرگوی در سال 1974 والری ژیسکاردستن رئیس جمهور شد که حافظ منافع امپریالیسم بود . بالاخره در سال 1981 فرانسوا میتران به حکومت رسید و زمام امور را در دست گرفت .

در سال 1922 موسولینی پیشوای حزب فاشیست از هرج و مرج ایتالیا استفاده کرد و بیاری یارانش روم را تصرف کرد ولی ویکتور امانوئل سوم را همچنان در مقام سلطنت باقی گذاشت . او کم کم قدرت بسیاری بدست آورد و با هیتلر متحد گردید . در زمان جنگ جهانی دوم در جبهه آلمان می جنگید و چون شرکت وی در جنگ بدون هیچ دلیلی بود و صرفا مردم را در قحطی و فقر و بدبختی نگاه می دشات همه از وی ناراضی و ناراحت بودند و شخص پادشاه هم بدین سبب او را از حکومت خلع و بادلیو Badogilo را به جای او نخست وزیر نمود . پس از مرگ شاه پسرش هومبردوم پاشداه شد . بعد از دستگیری موسولینی بدست دشمنانش و اعدام شدن خود و مزدورانش حکومت ایتالیا نیز جمهوری شد و متفقین نیز استقلال آن را به رسمین شناختند . از آن به بعد اوضاع سیاسی ایتالیا همواره آشفته بوده است و دولت هایی که بر سر کار آمده اند در نتیجه افشاگری هایی که در مورد سوءاستفاده های مالی آنان شده از کار برکنار شده اند . در سال 1978 آلومورو نخست وزیر ایتالیا توسط چریکهای بریگاد سرخ ربوده شد و چون خواسته های سیاسی چریک ها از سوی دولت رد شد , مورو را به قتل رساندند . در همان سال 1978 جووانی لئونه که رئیس جمهور ایتالیا بود بر اثر افشاگری در مورد سواستفاده های مالی خود و خانواده اش مجبور به استعفا گردید و پرتینی جانشین وی شد . در سال 1980 کوسیگا به قدرت رسید ولی پارلمان ایتاللیا به او رأی اعتماد نداد و او کنار رفت و فرلانی نخست وزیر شد و کابینه اش را معرفی کرد . ولی بعدا افشا شد که بعضی از اعضای کابینه وی فراماسون هستند . لذا وی نیز مستعفی شد و جووانی اسپادولینی به قدرت رسید ولی او نیز دوام نیاورد و بعد از او جولیو آندرئوتی به نخست وزیری رسید .

از اقدامات مهم دولت انگلستان ضمن 60 سال اخیر یکی اهداء استقلال کامل به مصر ( به موجب قرار داد 1936 لندن ) و دیگری اعطاء حکومت مشروطه به هندوستان می باشند . نخست وزیر انگلیس در زمان جنگ دوم ابتدا چمبرلن و چرچیل بودند . گواینکه انگلستان ابتدا در این جنگ متحمل صدمات بسیاری شد ولی بالاخره با کمک دولت آمریکا توانست بر آلمان پیروز شود و جبران خرابی ها را بنماید . جرج ششم که از 1936 بر انگلستان حکومت می کرد در فوریه 1952 درگذشت و دخترش الیزابت دوم جانشین وی گردید . انگلستان نیز همانند فرانسه بعد از جنگ دوم مجبور شد به بسیاری از مستعمرات خود آزادی اعطا کند .

در سال 1964 هارولد ویلسون از حزب کارگر نخست وزیر شد . در سال 1970 پس از سال ها مجادله بریتانیای کبیر عضو بازار مشترک اروپا گردید و ادوارد هیث به نخست وزیری رسید و در 1974 با استعفای هیث , مجددا ویلسون نخست وزیر شد . ولی وی نیز در سال 1976 استعفا داد و جیمز کالاهان از حزب کارگر به نخست وزیری رسید . درسال 1979 در یک انتخابات عمومی محافظه کاران به رهبری خانم مارگات تاچر به پیروزی دست یافتند و قدرت خود را تشکیل دادند . دردوران حکومت خانم تاچر مشکلات فراوانی از جمله بیکاری دامنگیر انگلستان بود . در سال های 81-1980 اعتصابات فراوانی رخ داد . در سال 1981 درگیری های شدیدی میان مردم ایرلندشمالی و نظامیان انگلیسی به وقوع پیوست که منجر به صدها کشته و زخمی شد . اعتصاب غذا نیز از طرف مبارزان ایرلندی ( از جمله بابی ساندز ) در زندانهای انگلیسی به منظور به رسمیت شناختن حقوق آنها به عنوان زندانی سیاسی صورت گرفت که سرانجام با وساطت کلیسا متوقف شد و طی آن چندین تن از اعتصابیون جان سپردند . در سال 1981 اکثر شهرهای انگلستان صحنه تظاهرات رنگین پوستان و بیکاران بود . در سال 1982 آرژانتین جزایر فالک لند را که متعلق به انگلستان بود تصرف کرد که در نتیجه آن جنپی میان اتگلستان و آرژانیتن در گرفت که منجر به شکست آرژانتین شد . در سال 1983 خانم تاچر مجددا در انتخابات پیروز شد و نخست وزیر انگلستان گردید و پس از 5/11 سال در سال 1990 از سمت خود کناره گرفت و جان میجر به نخست وزیری رسید .

ژاپن از سال 1931 برای تصرف چین به اینسرزمین لشکر کشید و تا آغاز جنگ جهانی دوم همچنان با دولت چین در زد و خورد بود و به پیشرفت هایی نائل آمد ولی شروع جنگ جهانی باعث توقف جنگ مذکور گردید . نیروهای ژاپنی با راهنمایی های توبو سیاستمدار مشهور ژاپنی توانستند متصرفات عظیمی در جنگ بدست آوردند ولی سرانجام بمب های اتمی آمریکا که بدستور هری ترومن بر شهرهای هیروشیما و ناگازاکی فرو ریخته شده بود ژاپن را وادار به تسلیم کرد . قرار داد مربوط به تسلیم بین ژنرال مک آرتور آمریکایی و نمایندگان ژاپن در عرشه کشتی میسوری امضا گردید .

ژاپن در دهه 60- 1950 چندین پیمان و موافقت نامه با کشورهای جهان منعقد ساخت که موجب مطرح شدن دوباره این کشور در جهان گردید . ژاپن در سال های پس از جنگ همچون آلمان غربی همواره روبه پیشرفت های فراوان اقتصادی بوده و هم اکنون پس از آمریکا و شوروی یکی از قدرت های اقتصادی جهان است .

در سال 1958 آمرکا بخاطر انتقادات پردامنه نیروهای اشغالی خود را از ژاپن خارج کرد ولی پایگاه های خویش را در این کشور باقی گذاشت .

در سال 1960 بخاطر مخالفت مردم ژاپن با انعقاد قراردادهای نظامی با آمریکا تظاهرات وسیعی در کشور صورت گرفت که به سبب یکی از آنها در ژوئن 1960 آیزانهاور رئیس جمهور وقت آمریکا سفر خود را به ژاپن لغو کرد . در سال 1960 اطافیون راستگرا یکی از رهبران سوسیالیستهای ژاپن را به قتل رساندند . در سال 1964 ساتتو به نخست وزیری ژاپن برگزیده شئ .

در سال 1972 سرانجام پس از چندسال گفت و گو جزایر اوکیناوا که از سوی آمریکا در جنگ جهانی دوم اشغال شده بود به ژاپن برگردانده شد . در همان سال تاناکا به نخست وزیری رسید . تاناکا نیز در سال 1976 با استعفای میکی , تاکئوفو کودا به نخست وزیری رسید .

در 1978 روابط چین و ژاپن به خصوص از نظر اقتصادی پیشرفت فراوانی کرد . در همان سال ماسایوشی اوهیرا در انتخابات حزبی بر فوکودا پیروز شد و نخست وزیر ژاپن شد . اوهیرا در سال 1980 فوت کرد و کمی بعد زنکو سوزوکی به نخست وزیری رسید . در سال های اخیر ژاپن همواره شاهد تظاهراتی بر ضد وجود پایگاه های آمریکا در خاکش بوده است , به طوری که در سال 1982 بزرگ ترین تظاهرات مردم ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم دراعتراض به گسترش تولید سلاح های اتمی در جهان با شرکت پانصدهزار نفر از ژاپنی ها برگزار شد .

از اقدامات مهم آمریکا بعد از جنگ جهانی اول یکی از تشکیل مجمع ملل متفق به پیشنهاد ویلسون در شهر ژنو است که البته خیلی زود اعتبار خود را ازدست داد و دیگر تشکیل سازمان ملل متحد می باشد که نخستین جلسه آن در دهم ژاویه 1946 در شهر لندن منعقد گردید . در زمان ریاست جمهوری هری ترومن برای کمک های مالی و اقتصادی به کشورهای عقب افتاده موسساتی با نام اصل چهار ترومن و طرح مارشال تشکیل گردید . بعد از ترومن ژنرال آیزنهاور رئیس جمهور گردید . پس از وی نیز کندی رئیس جمهور شد و بعد از قتل او معاونش جانسون بدین مقام رسید . سپس نیکسون رئیس جمهور شد ولی در بار دوم شرکت در انتخابات در نتیجه رسوایی در واترگیت از ریاست جمهوری استعفا داد . سپس جرالد فورد و پس از از جیمی کارتر به ریاست جمهوری رسید و در دوران ریاست جمهوری کارتر در ایران انقلاب اسلامی به پیروزی رسید . پس از کارتر , رونالد ریگان رئیس جمهور شد و اقداماتی علیه ایران انجام داد . سپس جرج بوش به قدرت رسید و فشار اقتصادی شدیدی به شهروندان آریکایی وارد آمد که باعث شکست وی در دور بعدی انتخابات شد . در حال حاضر بیل کلینتون رئیس جمهور آمریکاست و با مشکلات اقتصادی و سیاسی بسیاری که بعضی از آنها ناشی از فروپاشی اتحاد سابق است روبروست .

شخصیت های مهم تاریخ جهان

آتیلا

آتیلا Atilla پادشاه بزرگ هونها در سال 406 میلادی تولد یافت . پس از مرگ دائی اش روگیلاس , در سال 433 میلادی به تخت نشست و سلطنت را با برادرش بلدا تقسیم کرد . در 441 پس از بسط و نفوذ قدرت خود در سرزمین هونها به روم خاوری حمله برد . هونها نخست به سرزمین بالکان تاختند و چنان ویرانی بار آوردند که گفته معروف ( هرجا سم اسب آتیلا گذشت دیگر علفدر آنجا سبز نخواهدشد ) از آنزمان در تاریخ معروف گردید . بیش از هفتاد شهر بکلی ویران گردید و تراس و مقدونیه دستخوش قتل و غارت قرار گرفت .

امپراطور روم مجبور به صلح شد و غرامت جنگی بسیاری به آتیلا پرداخت . در حقیقت سقوط امپراطوری عظیم روم خاوری از همین زمان آغاز شد . پس از این واقعه آتیلا عزم تسخیر سرزمین آباد و حاصلخیز ( گل ) کرد و با سپاهیان وحشی خود به آن کشور حمله برد و تمام شهرهای آن را با خاک یکسان کرد .

ایتیوس سردار شجاع رومی با سپاهیانی از فرانک ها و ویزگوتها به مقابله در برابر سپاهیان قهار آتیلا پرداخت . این نخستین باری بود که آتیلا در حین تاخت و تاز خود در سرزمین گل با مقاومت سپاهی منظم برخورد می کرد و به این جهت فورا تشخیص داد که بهتراست عقب نشینی کند و محل مناسبتری را برای مصاف با دشمن برگزیند . این بود که هونها به طرف شمال خاوری عقب نشستند و در دشت ( کاتالونی ) نزدیک ( شالون ) مستقر شدند و پیکاری عظیم و دلیرانه بین دو سپاه اتفاق افتاد . این جنگ بزرگ چندین روز بطول انجامید و سرانجام هونها مجبور به عقب نشینی شدند . در سال 452 میلادی آتیلا دوباره مردان جنگی خود را گرد آورد و این بار از سمت جنوب به کشور ایتالیا تاخت و تمام شهرهای آباد آن را با خاک یکسان کرد . مردم روم عده ای را به سرپرستی پاپ لئون کبیر برای تقاضای مصالحه نزد آتیلا فرستادند . معجزه ای به وقوع پیوست و آتیلا که به ( تازیانه خدا ) معروف است از ویران کردن رم چشم پوشید .

در سال 453 به اتریش امروزی بازگشت و با دختر زیبائی به نام ( ایدیکو ) ازدواج کرد . در شب جشن عروسی آتیلا دچار حمله بیماری شد و در آغوش همسر جوانش جان سپرد . با مرگ آتیلا دولت پهناور هون نیز پایان یافت .

آلفرد کبیر

آلفرد کبیر Alfrd the great به سال 849 میلادی در وانتیج بر کشایر متولد شد . بیست و سه سال بیشتر نداشت که به تخت سلطنت انگلستان نشست و از آن پس بیست و پنج سال تمام با مهاجمان وحشی دانمارکی جنگید تا سرانجام به سال 896 به کلی آنها را