اطلاعات عمومی سخن

جنگهای مهم تاریخ ایران

( از آغاز تا امروز )

جنگ ماراتن – این جنگ در سال 492 قبل از میلاد در حلیج ماراتن ( نزدیک آتن ) میان سپاهیان داریوش اول هحامنشی و یونانیان اتفاق افتاد و به شکست داریوش انجامید .

جنگ ترموپیل – این جنگ در سال 481 قبل از میلاد در تنگه ترموپیل میان سپاهیان خشایارشا و یونانیان رخ داد و با شکست سپاهیان خشایارشا پایان یافت .

جنگ گوگمل – این جنگ در سال 331 قبل از میلاد در منطقه گوگمل ( نزدیک موصل کنونی ) میان اسکندر مقدونی و داریوش سوم هخامنشی در گرفت و به شکست داریوش سوم و انقراض سلسله هخامنشی انجامید .

جنگ حران – این جنگ در سال 53 قبل از میلاد در شهر حران ( شهری در قسمت آسیایی ترکیه کنونی ) میان سپاهیان ارد اول پادشاه کنونی و ارتش کراسوس سردار رومی در گرفت و به کشته شدن کراسوس و شکست رومیان انجامید .

جنگ شاپور اول و والریانوس – این جنگ در سال 258 میلادی بین شاپور اول پادشاه ساسانی و والریانوس امپراتور روم در گرفت و با شکست ارتش روم و اسرات والریانوس پایان یافت .

جنگ قادسیه – این جنگ بنا به روایات مختلف در سال 14 یا 15 یا 16 هجری در قادسیه ( شهرکی در جنوب نجف اشرف در عراق ) میان ارتش یزد گرد سوم و انقراض سلسله ساسانی منجر شد .

جنگ تحمیلی ( جنگ عراق علیه جمهوری اسلامی ایران ) – در 29 شهریور 1359 صدام حسین قرار دارد 1975 الجزایر را ملغی میداند و در 31 شهریور همان ستال عراق با تمام قوا به ایران حمله می کند . قسمت هایی از ایران که در پی ساختار اجتماعی نظامی کشور در سالهای بعد از انقلاب اسلامی است , بدون داشتن اطلاع قبلی از چنین جنگی در مراحل اولیه بوسیله قوای نظامی عراق اشغال می شود اما با پایمردی نیروهای مردمی و نظامی ایران , نیروهای عرای به عقب رانده شده و حتی قسمت هایی از حاک عراق نیز به تصرف قوای ایران در می آید تا اینکه با میانجیگری سازمان ملل متحد و درخواست عراق در 27 تیرماه 1367 با پذیرش قطعنامه 598 سازمان ملل از سوی ایران اعلام تش بس می شود .

برخی از شخصیتهای مهم تاریخ ایران

ابومسلم خراسانی ( عبدالرحمن بن مسلم ) : سردار معروف ایرانی که در رآس سیاهجامگان بر ضد بنی امیه قیام کرد و تمام خراسان را تصرف نمود و ابوجعفر منصور دوانقی را به خلافت رساند و سرانجام بدستور منصور با خدعه کشته شد .

اسد آبادی ( سید جنال الدین ) : فیلسوف آزادیخواه و اسلام شناس معروف که در سال 1254 هجری قمری در اسد آباد همدان متولد شد , توسط ناصر الدین شاه قاجار به عراق تبعید شد و سپس به دعوت سلطان عثمانی به استانبول رفت و در آنجا در سال 1315 هجری قمری وفات یافت .

انوشیروان ساسانی ( خسرو انوشیروان ) : ( از 531 تا 579 میلادی ) از پادشاهان معروف سلسله ساسانی است که جنگهای بسیاری با دولت روم کرد . پیامبر گرامی اسلام ( ص ) در زمان پادشاهی وی متولد شدند .

امیر کبیر ( میرزا تقی خان ) : ( مقتول 1268 ) وزیر ناصرالدین شاه قاجار بود که اصلاحات فراوانی انجام داد ( از جمله تآسیس دارالفنون ) و قصد داشت ایران را به پایه کشورهای پیشرفته جهان برساند لیکن به تحریک انگلیسی ها و بدستور ناصرالدین شاه در حمام فین به قتل رسید .

بابک خرم دین : بنیان گذار آیین خرم دینان است . د ریکی از دهات اردبیل بدنیا آمد و در سال 201 هجری قمری با سپاهیان خلیفه به جنگ پرداخت و 20 سال مقاومت کرد . و سرانجام بدست افشین سردار خلیفه دستگیر و به امر خلیفه مقتول شد . پیروانش را سرخ جامگان میگفتند .

باقر خان ( متوفی 1334 هجری قمری ) : از رهبران انقلاب مشروطیت ایران در تبریز و همرزم ستارخان بود که با نیروهای اعزامی محمد علی شاه قاجار جنگید و سرانجام در صفر 1334 هجری قمری در دهی نزدیک قصر شیرین مقتول شد .

بزرگمهر : وزیر انوشیروان ساسانی که از فضلای زمان بود و کتاب کلیه و دمنه را از زبان هندی سانسکریت به زبان پهلوی ساسانی ترجمه کرد .

بهبهانی , سیدعبدالله ( 1262- 1328 هجری قمری ) از روحانیان طراز اول تهران و از رهبران نهضت مشروطه می باشد که با همکاری ایت الله طباطبایی در پیروزی انقلاب مشروطه سهم بسزایی داشتند و سرانجام در خانه خود بدست یکی از مخالفان ترور شدند .

بهشتی , محمد ( 1307 – 1360 شمسی ) : شهید مظلوم بهشتی در خانواده ای روحانی در اصفهان بدنیا آمد . در به پیروزی رساندن انقلاب اسلامی نقش بزرگی داشت وسرانجام در حادثه انفجا دفت رمرکزی حزب جمهوری اسلامی در 7 تیر 1360 به شهادت رسید .

ثقه الاسلام – میرزا علی آقا ( 1277-1330 هجری قمری ) : از آزادیحواهان و رهبران نهضت مشروطه است که با نفوذ روسیه تزاری مبارزه کرد و در عاشورای 1330 هجری قمری بدست سربازان روسیه تزاری در تبریز بدار آویخته شد .

خامنه ای – سید علی ( متولد 1318 شمسی ) : در مشهد در یک خانواده روحانی متولد شدند . د رسال 1337 به حوزه علمیه قم رفتند و در محضر درس آیت الله العظمی بروجردی و حضرت امام خمینی حضور یافتند . در به ثمر رساندن نهال انقلاب اسلامی فداکاریهای فراوانی به عمل آوردند و نقش تعیین کننده ای داشتند و بعد از عروج روح پر فتوح امام (ره) , در14 خرداد 1368 از سوی مجلس خبرگان به مقام رهبری انقلاب اسلامی برگزیده شدند .

خمینی – امام سید روح الله الموسوی ( 1320 هجری قمری – 1368 شمسی ) : رهبر بزرگ انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی در خمین چشم به جهان گشودند . بعد از اتمام تحصیلات , جرگه ای از مخالفان رژیم در اطراف ایشان تشکیل شد . بر اثر سخنرانیهای ایشان بود که قیام 15 خرداد 1342 شکل گرفت و رژیم پهلوی به همین دلیل ایشان را به عراق تبعید کرد . سرانجام در 1357 بعد از حضرت , انقلاب اسلامی به پیروزی رسید و بالاخره در شب 14 خرداد 1368 روح پرفتوح ایشان به ملکوت اعلی پیوست .

خیابانی – شیخ محمد ( 1297 – 1338 هجری قمری ) شیخ محمد خیابانی بدنیا آمد . از رهبران نهضت مشروطه بود و سالها با ارتش محمد علی شاه قاجار در تبریز جنگید و سرانجام روز 29 ذیحجه بدستور وثوق الدوله و توسط نیروهای مخبرالسطنه حاکم آذربایجان به شهادترسید .

داریوش اول : از پادشاهان هخامنشی , 36 سال با جنگ و خونریزی سلطنتکرد . در پاییز سال 486 قبل از میلاد درگذشت و قبرش در نزدیکی تخت جمشید است .

داریوش دوم : پادشاه هخامنشی . در زمان او بتدریج شورشهای دهقانی نضج گرفت و عاقبت بعد از 20 سال سلطنت در گذشت .

داریوش سوم یا دارا : آخرین شاه هخامنشی در جنگ با اسکندر مقدونی به قتل رسید و به دستور اسکندر به پاسارگاد برده شد و در آنجا دفن گردید ( سال 330 قبل از میلاد ) .

ستارخان ( متوفی 1332 هجری قمری ) : مقلب به سردار ملی در ازارسباران متولد شد . از رهبران نهضت مشروطه در تبریز بود و با قشون اعزامی محمد علی شاه به تبریز جنگید و سرانجام در 28 ذیحجه سال 1332 بز اثر زخم پا که از عواقب مجروخ شدن وی در یک درگیری بود درگذشت .

صوراسرافیل – میرزا جهانگیرخان ( 1292 – 1326 هجری قمری ) : موسس و مدیر روزنامه صور اسرافیل ومتولد شیراز بود . از محمدعلی شاه قاجار بسیار انتقاد می کرد و به همین دلیل پس از به توپ بستن مجلس به امر محمدعلی شاه , دستگیر و در باغشاه به قتل رسید .

طباطبایی – سید محمد ( متوفی 1299 شمسی ) : آیت الله سید محمد طباطبایی از رهبران نهضت مشروطه بود که در کنار آیت الله سیدعبدالله بهبهانی در به ثمر رساندن نهضت مشروطه فعالیت فراوان داشت .

طالقانی – سید محمد ( 1282 -1358 شمسی ) ابوذر زمان در طالقان به دنیا آمد . از رهبران مخالفان رژیم محمدرضا پهلوی بود و طی سال ها مبارزه بارها به زندان رفت و تحت شکنجه های وحشیانه قرار گرفت . در پیروزی انقلاب اسلامی سهم عمده داشت و پس از پیروزی انقلاب , به ریاست شورای انقلاب برگزیده شد و به فرمان امام خمینی ( ره ) اولین نماز جمعه را در 5 مرداد 1358 شمسی در دانشگاه تهران برگزار کرد . سرانجام روز دوشنبه 19 شهریور همان سال به دنبال حمله قلبی در گذشت .

فراهانی – میرزا ابوالقاسم ( 1193 – 1251 هجری قمری ) : میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی وزیر محمدشاه قاجار بود و در عین حال از فضلای زمان محسوب می شد . خدمات وی در اصلاح امور کشور موجب حسادت عده ای از درباریان شد و بر اثر تحریکات آنها و به امر محمد شاه در 30 ماه صفر 1251 در باغ نگارستان تهران خفه اش کردند .

کرمانی – میرزا آقا خان ( 1270 – 1314 هجری قمری ) : نام اصلیش میرزا عبدالحسین خان بود و در زمان ناصر الدین شاه قاجار متولد شد . پس از اتمام تحصیلات مرسوم , به نوشتن مقاله در روزنامه های مختلف پرداخت و از سیاستهای ناصرالدین شاه انتقاد کرد . سپس به عثمانی گریخت ولی بالاخره او را به تبریز برگرداندند و به دستور محمد علی میرزا ه در آن زمان ولیعهد و ساکن تبریز بود , به قتل رساندند .

مدرس – سید حسن ( 1287 – 1357 هجری قمری ) : ایت الله مدرس در استان ( یزد ) بدنیا آمد . از مخالفان عمده رضا شاه پهلوی بود و سالها با او و نقشه هایش که هیچ یک بسود ایران نبود مخالفت و مبارزه کرد . سرانجام بدستور رضا شاه به خواف تبعید شد و سپس به کاشمر منتقل شد و در آنجا به شهادت رسید .

مطهری – مرتضی ( 1298 – 1358 شمسی ) استاد شهید مرتضی مطهری در فریمان ( نزدیک مشهد ) به دنیا آمد . در مبارزات سیاسی علیه رژیم پهلوی نقش بسیار موثری داشت و به همین دلیل بارها دستگیر و زندانی و شکنجه شد . در پیروزی انقلاب اسلامی نقشی بسزا داشت و سرانجام روز 11 اردیبهشت 1358 بدست اعضای گروه فرقان به شهادت رسید.

ملک المتکلمین – حاج میرزا نصرالله ( 1277 – 1326 هجری قمری ) از مخالفان مهم محمد علی شاه قاجار و از سران نهضت مشروطه بود . پس از به توپ بستن مجلس به امر محمد علی شاه دستگیر و در باغشاه مقتول شد .

نظام الملک ( 410 – 485 هجری قمری ) : در شهر طوس متولد شد و پس از تحصیلات مرسوم وارد دستگاه سلجوقیان شد و روز به روز بر اقتدارش افزوده شد تا جایی که به وزارت ملکشاه سلجوقی رسید . مدارس نظامیه را تآسیس کرد . کتابی معروف به نام سیاست نامه ا او بجا مانده است . سرانجام به دست یکی از فدائیان اسماعیلیه مقتول شد .

واعظ اصفهانی – سید جمال الدین ( 1279 – 1326 هجری قمری ) : از سخنوران مشهور دوره مشروطیت است که با دم گرم و دلنشین خود آتش انقلاب را در سینه مردم شعله ور ساخت وعلیه مظالم محمد علی شاه قاجار و ایادی او بپا خاست . سرانجام پس از به توپ بستن مجلس به دستور محمدعلی شاه حاکم همدان او را دستگیر و در شوال همان سال مسموم یا به قولی حفه کرد .

هاشمی رفسنجانی – علی اکبر ( متولد 1313 شمسی ) : حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی در یکی از دهات رفسنجان به دنیا آمد . از آغاز مبارزات سیاسی در صف مخالفان رژیم پهلوی قرار گرفت و بارها دستگیر و محبوس شد . در پیروزی انقلاب اسلامی نقشی چشکگیر داشت و پس از پیروزی انقلاب در 1357 از سوی امام خمینی ( ره ) به عضویت شورای انقلاب درآمد . از بیانگذاران حزب جمهوری اسلامی بود . در دوره اول و دوم و قسمتی از دوره سوم مجلس شورای اسلامی ریاست کجلس را به عهده داشت و سپس در 6 مرداد 1368 به ریاست جمهوری رسید .

یپرم خان یا یفرم خان ( 1250 – 1291 شمسی ) : از آزادمردان و مجاهدین شمهور نهضت مشروطیت است . در آغاز آموزگار بود و سپس به کمیته انقلابیون ارمنی پیوست و مبارزات سیاسی خویش را علیه محمد علی شاه قاجار آغاز کرد . در فتح تهران شرکت داشت و به ریاست شهربانی منصوب شد و سرانجام در یک درگیری در نزدیکی همدان کشته شد .