انتقال آب در کشاورزی
روش های انتقال آب کشاورزی
روش های انتقال آب و اندازه گیری جریان
استفاده از آب به عنوان یک عامل اصلی در تولیدات کشاورزی مستلزم برآورد دقیق، انتقال و به کارگیری آن می باشد.آگاهی از اصول و روش های اندازه گیری آب ، کمک می کند تا از هدررفت آب به دلیل نشست و نیز آبیاری بیش از حد جلوگیری به عمل می آید. در ایران با توجه به اهمیت آب در کشاورزی و کمبود آن، اندازه گیری دقیق آب و همچنین روش های مناسب انتقال آن ضرورت ویژه ای دارد.
روش های انتقال آب در کشاورزی
برای رساندن آب از منبع تامین آب به مزارع و زمین های کشاورزی ، لازم است از یک سیستم کانال انتقال آب مناسب استفاده شود. این سیستم باید به گونه ای طراحی شود تا آب موردنیاز گیاهان را از نظر کمی تامین کرده و به راحتی به مزرعه وارد شود بدون اینکه ترکیب مزرعه را بهم بزند. مسائل مربوط به سیستم کانال ها را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
- ترکیب سیستم کانال ها
- ظرفیت کانال
- کنترل و اندازه گیری مقدار جریان در کانال
بدیهی است این مسائل ازمزرعه ای به مزرعه دیگر متفاوت باشد. طراحی دقیق سیستم انتقال به استفاده بهینه منابع آب و نیز بالا بردن عملکرد محصول کمک می کند.
روش های مختلف انتقال آب در مزراع و باغات
برای انتقال آب از منبع تامین به محل مصرف در قطعات آبیاری و مزارع می توان از روش های مخنتلفی استفاده کرد که مهم ترین آنها عبارتند از :
الف) آبراهه روباز : ارزان ترین و معمول ترین روش انتقال آب، از طریق حفر کانال های روباز صورت می گیرد. ممکن است بر حسب نوع خاک ، پوششی (سیمانی ، بتن ، آسفالت یا ورق pvc) یا بدون پوشش باشد. در جاهایی که خاک بستر کانال تقریبا نفوذ ناپذیر باشد، نیازی به پوشش دار کردن کانال وجود ندارد. در آبراهه های شنی برای جلوگیری از تلفات نفوذ آب و نیز پایداری دیواره ها به پوشش مناسبی نیاز است.
ب) مجاری روبسته :برای انتقال آب ممکن است ا زمجاری روبسته بتنی (پیش ساخته یا ساخته شده حین کار) ، لوله های آزبست سیمانی یا pvc و … استفاده شود. در این حالت جریان آب داخل کانال می تواند به صورت تحت فشار یا به حالت آزاد باشد. در مناطق کوهستانی که زمین دارای درز و شکاف زیادی می باشد، حفر کانال های روباز مشکل است لذا برای انتقال آب از مجاری روبسته با سطح آزاد استفاده گردد. برای این کار می توان از قطعات لوله بتنی بهره برد و محل اتصال آنها را با سیمان مسدود کرد. اگرچه تزریق سیمان در چنین مناطقی ، تلفات آب را کاهش می دهد ولی باید توجه کرد که پرهزینه خواهد بود.
ج) تونل ها : اگر در مسیر انتقال آب ناهمواری تپه ای وجود داشته باشد، استفاده از تونل در این قسمت معمول است. اقتصادی بودن این روش به کوتاه شدن مسیر انتقال و دست نخورده ماندن اراضی بستگی دارد. تونل را می توان با استفاده از پوشش بتنی یا با توجه به کیفیت مصالح ساختمانی و میزان جریان ، با سنگ پوشش داد.
برای آشنایی با روش های انتقال آب و انواع تجهیزات کشاورزی کلیک کنید.