تعریف ماشین و اجزای آن
تعریف ماشین و اجزای آن
در ابتدا به توضیحاتی در مورد ماشین ها می پردازیم که امروزه با وجود خود تحولی در دنیای
کار و فناوری برقرار کرده اند.
به سيستم هاي صنعتي كه انرژي را به انرژي ديگر تبديل مي كند ماشين مي گويند. به عنوان مثال موتور الكتريكي، ماشــيني اســت كه انرژي الكتريكي را به انرژي مكانيكــي تبديل مي كند، درصورتي كه يك ژنراتــور الكتريكي، انرژي مكانيكي را به انرژي الكتريكي تبديل مي كند.مثلا در يك دســتگاه ماشــين تراش تبديل انرژي الكتريكي به انرژي مكانيكي، باعث دوران ســه نظام مي شــود و كار مورد نظر انجام مي گيرد. ماشــين ها براي برطرف ســاختن نياز انسان ها طراحي و ســاخته مي شوند و هر ماشــين، خود از تركيب چند مكانيزم تشــكيل مي شــود. مكانيزم، به تنهايي يك ماشين محسوب نمي شود. براي مثال يك موتور يا دستگاه ماشين تراش، ماشين است، درصورتي كه دستگاه اندازه گيري فشار (مانومتر) يك مكانيزم است .
مكانيزم: مكانيزم دستگاهي است كه فقط يــك كار انجــام مي دهــد. ً مثلا مكانيــزم چرخ زنجيــر، مكانيزم چرخ تسمه و مكانيزم چرخ دنده كه هيچ كدام از آنهــا به تنهايي نمي تواننــد كار كننــد و ً حتمــا بايســتي به صورت جفت عمل كنند، و به همين دليل مكانيزم نام دارنــد، درحالي كه چرخ دنده يا زنجير به تنهايي اجزاء محسوب مي شوند.
تعريف اجزاء ماشين :
ماشين هاهر اندازه كه ازنظر عملكردي باهم تفاوت داشته باشند، ازنظر ساختمان نقاط مشترك زيادي دارند. همه آنها از اجزاء مختلفي تشكيل يافته اند كه اجزاء ماشين نام گذاري شــده اند. پس اجزاء ماشين مي تواند از قطعات بسيار ساده اي مثل (پيچ و فنر) يا از چند قطعه مثل (بلبرينگ، كوپلينگ و كلاچ) به وجود آيد. بنابرايــن، اجزاء تشــكيل دهنده يك ماشــين را اجــزاء ماشــين مي گويند.
طبقه بندي اجزاء ماشين :
چنانچه گفته شــد اســاس ماشــين ها از تركيب اجزاء مختلفي، از جمله وسايل اتصال، اجزاء ارتباطي، حمل كننده بار و نمونه اين ها تشــكيل شــده اســت. در حالت كلي اجزاء ماشين به هفت طبقه به شرح زير تقسيم ميشود:
اجزاء اتصال: دو يا چند قطعه را به همديگر اتصال ميدهد، مانند جوش، لحيم، چسب، پرچ ها، پيچ ها، پين ها، خارها و غيره.
اجزاء ذخيره كننده انرژي مكانيكي: اين اجزاء يك انرژي مشــخص را با تغيير شكل خود، ذخيره ميكنند و در مواقع لزوم پس مي دهند، مانند فنرها.
اجزاء حمل كننده: اجزايي هستند كه قطعاتي مانند چرخ دنده، چرخ تسمه، چرخ زنجيــر و نمونــه اين هــا را روي خود حمــل مي كنند، ماننــد محورها و اكسل ها.
اجــزاء تكيه گاهي: تمامــي اجزايي را كه حركــت دوراني دارند، معمولا حمايت ميكنند، مانند ياتاقان هاي لغزشي و غلتشي و سطوح راهنما.
اجــزاء ارتباط: معمولا ميان دو جزء رابطــه محوري برقرار مي كنند، مانند كوپلينگ ها و كلاچ ها.
اجــزاء انتقال قــدرت و حركت: اين اجزاء قطعات اساســي ماشــين را تشكيل مي دهند و انرژي ماشين را براي انجام كار انتقال ميدهند، مانند مكانيزم چرخ هاي دندانه دار، مكانيزم چرخ و تســمه، مكانيزم چرخ و زنجير و مكانيزم چرخ هاي اصطكاكي
