آموزش صفرتاصد دستورزبان فارسی (بخش اول)

آموزش صفرتاصد دستورزبان فارسی (بخش اول)

در این مطلب قصد داریم آموزش دستور زبان فارسی را از صفر تا صد آغاز کنیم و در بخش اول

سراغ جمله میروریم:

« ابوعلی سینا از بزرگترین دانشمندان ایران است. پدر ابوعلی از مردم بلخ بود.

ابوعلی در دهی نزدیک بخارا زاده شد. از کودکی به فرا گرفتن دانش شوق فراوان

داشت. نزد پزشکان دانا به تحصیل پزشکی پرداخت. در همه ی دانش های زمان

سرآمد عصرحود بود. »

حکایت بالا از چندین قسمت تشکیل شده است.مانند : «ابوعلی در دهی

نزدیک بخارا زاده شد.» «از کودکی به فراگرفتن دانش شوق فراوان داشت.»

و …. هریک از این قسمت ها دارای یک معنای کامل و تمام است.

یعنی پس از خواندن هر قسمت توقف میکنیم و معنی کامل و مستقلی در ذهن

ما برجای می ماند که فهم آن محتاج به کلمه یا عبارت دیگری نیست .

اگربگوییم :«ابوعلی در دهی نزدیک بخارا» و « نزد پزشکان دانا » و… معنی

عبارت تمام نیست ، یعنی خواننده یا شنونده منتظر است که دنباله مطلب

را بشوند ، اما همین که دنباله هریک را گفتیم که «زاده شد » و « به تحصیل

پزشکی پرداخت » و… معنی تمام شده است.

هریک از این مجموعه کلمات را که دارای معنی کامل و مستقل است

یک جمله مینامیم.

انسان همیشه مقصود خود را به وسیله جمله بیان می کند.

جمله مجموعه ای از کلمات است که برروی هم دارای یک مفهوم تمام و کامل باشد.

هرجاکه جمله تمام شود نقطه میگذاریم.

انواع جمله :

1 _ جمشید و احمد با هم به باغ میروند.

2 _ جمشیده با چه کسی به باغ میرود؟

3 _ به باغ برو

4 _ به به ! چه باغ با صفایی است!

هر کدام از عبارت ها یک جمله است ؛ زیرا هریک معنی تمام دارد. اما گوینده

در بیان هریک از جمله ها مقصود جداگانه ای دارد.

در جمله اول خبری را بیان می کند. در جمله ی دوم مطلبی را می پرسد.

در جمله ی سوم امر می کند که کسی کاری را انجام دهد.

در جمله چهارم نسبت به مطلبی اظهار تعجب می کند.

جمله ای که خبری را بیان می کند جمله ی خبری نامیده میشود.

جمله ای که در آن پرسشی باشد جمله ی پرسشی خوانده میشود.

جمله ای که در آن فرمانی داده شده است جمله ی امری خوانده میشود.

جمله ای که تعجبی را برساند جمله تعجبی خوانده میشود.

پس جمله بر چهار نوع است :

خبری _ پرسشی _ امری _ تعجبی 

در آخر جمله های امری و خبری ( . ) ، آخر جمله های پرسشی (؟)

و آخر جمله های تعجبی ( ! ) استفاده میشود.