ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎك ﺳﺎزي ﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد آﻟﻲ ﺧﺎك
ظﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎك ﺳﺎزي ﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد آﻟﻲ ﺧﺎك
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎك ﺳﺎزي ﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد آﻟﻲ ﺧﺎك
مقدار ﻣﻮاد آﻟﻲ ﺧﺎك ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ در ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺧـﺎك ﻳﻌﻨـﻲ زﻣـﺎن، اﻗﻠـﻴﻢ، ﭘﻮﺷـﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ،
ﻣﻮاد ﻣﺎدري و و ﺑﻠﻨﺪي ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد .اﻳﻦ ﻋﻮاﻣـﻞ اوﻟـﻴﻦ ﺑـﺎر ﺗﻮﺳـﻂ ﻳﻨـﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ .
اﻳﻦ ﭘﻨﺞ ﻋﺎﻣﻞ، ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﺳﻄﺢ ﺗﻌﺎدﻟﻲ ﻣﻮاد آﻟـﻲ ﺧـﺎك ﺑﻌـﺪ از ﻳـﻚ
(اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺮاي ﺧﺎك ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔـﺎوت ﺑـﻮده و ﻟـﺬا ) دوره زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ً .
ﺷﺪت ﺗﺠﻤﻊ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد آﻟﻲ ﺧﺎك ﻫﺎ ﻣﺘﻐﻴﺮ اﺳﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺠﻤـﻊ ﻣـﻮاد آﻟـﻲ در اﺑﺘﺪا
ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻮده و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ آراﻣﻲﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﺗﻌﺎدﻟﻲ ﻣﻲ رﺳـﺪ .
زﻣـﺎن ﺳﺎل ﺑﺮاي ﺧﺎك ﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺎدري رﻳﺰ ﺑﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺎﻟﻎ ﺑـﺮ 110ﻻزم ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر
از ﺳﺎل ﺑﺮاي ﺧﺎك ﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺎدري ﺷﻨﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ .ﻋﻠـﺖ رﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ ﺳـﻄﺢ
1500 ﺗﻌﺎدﻟﻲ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺗﻮﻟﻴﺪ اﺳﻴﺪﻫﺎ ي آﻟﻲ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ، ﭘﺎﻳﺪاري ﻫﻮﻣﻮس
ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﺮ ﻫﻢ ﻛﻨﺶ آن ﺑﺎﻛﺎﺗﻴﻮن ﻫﺎي ﭼﻨﺪﻇﺮﻓﻴﺘﻲ و رس ﻫﺎ و ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﻛـﻢ ﻳـﻚ ﻳـﺎ ﭼﻨـﺪ ﻋﻨـﺼﺮ ﻛﻪ
ﻛﻤﻴﺖ ﻫﻮﻣﻮس ﭘﺎﻳﺪار ﺗﻮﻟﻴﺪﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺟﻮد زﻧـﺪه N و P، S ﻏﺬاﻳﻲ ﺿﺮوري ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺎك را
ﻣﺤﺪود ﻣﻲکند داﻧﺴﺖ.
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎك ﺳﺎزي ﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد آﻟﻲ ﺧﺎك
از عوامل مهم در کنترل مقدار مواد آلی :
اﻗﻠﻴﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ در ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻘـﺪار ﻣـﻮاد آﻟـﻲ داﻧﺴﺖ ﺧﺎك اﺳﺖ،
زﻳﺮا ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻮع ﮔﻮﻧﻪ ﮔﻴﺎﻫﻲ، ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﮔﻴـﺎﻫﻲ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺷـﺪه و ﻣﻴـﺰان در ﻳﻚ اﻗﻠﻴﻢ ﻣﺮﻃﻮب،
ﺟﻨﮕﻞ و در ﻳﻚ اﻗﻠـﻴﻢ ﻧﻴﻤـﻪ ﺧـﺸﻚ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮﺗﻊ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد .
ﺧﺎك ﻫـﺎ ﻳﻲ ﻛـﻪ در زﻳـﺮ ﻣﺮﺗـﻊ ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻣـﻲ ً ﺷـﻮﻧﺪ ﻣﻌﻤـﻮﻻ داراي ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد آ ﻟﻲ
ﻫﺴﺘﻨﺪ .درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺧـﺎك ﻫـﺎ ي ﺑﻴﺎﺑـﺎﻧﻲ و ﻧﻴﻤـﻪ ﺑﻴﺎﺑـﺎﻧﻲ و ﺣـﺎره ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد آﻟﻲ را
دارا ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺧـﺎك ﻫـﺎ ي ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﺣـﺎره ﺑـﺎ وﺟـﻮد ﻫﻮادﻳﺪﮔﻲ ﺷﺪﻳﺪ اﻏﻠﺐ
ﺣﺎوي ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدي ﻣﻮاد ﻫﻮﻣﻴـﻚ ﻫـﺴﺘﻨﺪ .اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﭙﻠﻜﺲ
ﺑﻴﻦ ﻣﻮاد ﻫﻮﻣﻴﻚ و اﺟـﺰاي ﻏﻴﺮآﻟـﻲ ﻧﻈﻴـﺮ ﻛـﻮارﺗ ﺰ، اﻛـﺴﻴﺪﻫﺎ و
ﻣـﻮاد ﺑﻲ ً ( ﻏﻴﺮآﻟﻲ – ﺷﻜﻞ )ﻛﻤﭙﻠﻜﺲ ﻫﺎي آﻟﻲ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻘﺎوﻣﻨﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .
ﻣـﻮاد ﻫﻮﻣﻴـﻚ در ﻳـﻚ ﺷﻜﻞ ﻛﻤﭙﻠﻜﺲ ﺷﺪه ﻛﻤﺘﺮ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﻧﻘﺶ ﺑﻪ ﺳـﺰاﻳﻲ را در ﻣﻘـﺪار ﻣـﻮاد آﻟـﻲ ﺧـﺎك ﺑـﻪ ﻋﻬـﺪه دارد .
ﻫﻤﺎن ﻃﻮري ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷـﺪ ﺧـﺎك ﻫـﺎ ي ﻋﻠﻔـﺰار داراي ﻣـﻮا د آﻟـﻲ ﺑﻴـﺸﺘﺮي در
ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﺑـﺎ ﺧﺎك ﻫﺎي ﺟﻨﮕﻠﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻋﻠﻞ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻋﺒﺎرت اﻧﺪاز :ﻣﻘﺪار ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﻣﻮاد ﮔﻴـﺎﻫﻲ در ﻋﻠﻔﺰار، ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﻧﻴﺘﺮات ﺳﺎزي ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ذﺧﻴﺮه ﻛﺮﺑﻦ و ازت
ﻣـﻲ ﮔـﺮدد، ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻫﻮﻣﻮس ﻛﻪ در رﻳﺰوﺳﻔﺮ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﻣﻘﺪار
زﻳﺎدي ﻣﺤﺘﻮاي ﺑـﺎزي در ﺧـﺎك ﻫـﺎي ﻋﻠﻔﺰار ﻛﻪ ﺗﺜﺒﻴﺖ را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻟﻴﮕﻨﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ .
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎك ﺳﺎزي ﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد آﻟﻲ ﺧﺎك
