هفت سین نوروزی و تاریخچه آن در ایران (بخش دوم)

در مطلب قبلی در مورد تاریخچه هفت سین مختصری توضیح دادیم و مشخص شد که

ریشه آن بطور دقیق مربوط به سال شخصی نیست.گویند در دوره ساسانیان ، مردمان آن

روزگار عدد « هفت » را مبارک و خوش یمن می دانستند و به عدد هفت بسیار

اهمیت می دادند بطوریکه در کتاب المحاسن و الاضداد نوشته شده است که

ساسانیان در نوروز هفت دانه را بر هفت ستون می کاشتند و یا اینکه نانی از هفت غله

مختلف می پختند که همه این ها نشانه اهمیت دادن به عدد هفت است.

بیشتر مردم تاریخچه پیدایش این رسم را قبل از اسلام دانسته اند ولی در حالیکه

به آن حتی در دوران اسلامی هم اشاره ای نشده چه رسد به ماقبل از آن دوره واین ادعا ،

ادعایی بی مدرک است .

در شعری دوبیتی که بطور واضحی مشخص است مربوط به دوره معاصر است ریشه این سنت

را به زمان کیانیان تخصیص داده است که آن را بطور ” هفت شین ” بیان کرده اند :

(«روز نوروز در زمان کیان/می‌نهادند مردم ایران/شهد و شیر و شراب و شکر ناب/شمع و شمشاد و شایه اندر خوان»).

برخی براین باورند که ابتدا هفت سین بطور، هفت شین بوده است که در آن شراب را

بعلت اینکه در اسلام حرام است جایش را به سرکه داده و هفت سین را جایگزین هفت شین

کرده اند و در این نظریه بعلت اینکه حرفی از سمنو که جزء اصلی هفت سین بشمار می آید

نبرده شده است پس این نظریه رد می شود.

هفت سین نوروزی و تاریخچه آن در ایران (بخش دوم)

در مجموع، هرچند اجزای سفره نوروزی، باستانی و معنادار هستند و ریشه در سنت‌های ایرانی

دارند، به‌طور مشخص نظریه «هفت» جز آغازشونده با «سین»، جدید است و احتمالاً در قرن

بیستم میلادی به کمک رسانه‌های جمعی پا گرفته و فراگیر شده‌است.

سفره هفت‌سین از جلوه‌های اصیل نوروز به‌ویژه در میان خانواده‌های ایرانی‌است.

در گذشته، بر حاشیه سفره قلمکار ایرانی با قلم خوانا این بیت سعدی نوشته می‌شد:

ادیم زمین سفره عام اوست بر این خوان یغما چه دشمن چه دوست

اجزای اصلی سفره هفت سین :

• سیر

• سبزه

سبزه از اجزای اصلی سفره شمرده می‌شود و معمولاً از گندم، یونجه، ماش یا عدس سبزشده

است که ممکن است بر کوزه سبز کنند. دانه‌هایی که امروزه کشت می‌شود بیشتر گندم و عدس است.

• سیب

• سمنو

سمنو از جوانه‌های تازه رسیده گندم تهیه می‌شود.

• سرکه

• سماق

• ‘سکه’

برخی نیز در سفره هفت سین از اجزای دیگری همچون ” سنبل ” استفاده می کنند.

هفت سین نوروزی و تاریخچه آن در ایران (بخش دوم)