آموزش دستور زبان فارسی ( بخش سوم ) نهاد و گزاره

آموزش دستور زبان فارسی ( بخش سوم ) نهاد و گزاره

نهاد و گزاره :

در بخش های قبلی در مورد جمله مطالبی را آموختیم و با انواع آن آشنا شدیم .

در این بخش از آموزش دستور زبان فارسی میخواهیم در مورد بخش های مختلف یک جمله

بحث کنیم که مهم ترین آن نهاد و گزاره است. به مثال های زیر توجه کنید :

کوروش بابل را فتح کرد.

شاهنامه تاریخ ملی ماست.

فردوسی از شاعران بزرگ ایران است.

هر سه جمله دارای ساختار خبری هستند و همانطور که مشاهده می کنید با رنگ قرمز

بخش اول جمله ها را از بخش دوم آن ها جدا کرده ایم .

 

بخش اول جمله ، بخشی است که در مورد آن خبر می دهیم و بخش دوم جمله خبری است که

در مورد بخش اول جمله میدهیم.

یعنی برای مثال اگر از ما بپرسند کوروش چه کرد؟ در جواب می گوییم بابل را فتح کرد.

در سه مثل یاد شده ، کوروش ، شاهنامه ، فردوسی ، هرسه بخش اول جمله های مورنظر است

و« بابل را فتح کرد » « تاریخ ملی ماست » « از شاعران بزرگ ایران است » بخش های دوم

جمله های گفته شده است که در این جمله ها به بخش اول ” نهاد ” و به بخش دوم ” گزاره ” گوییم.

نهاد قسمتی از جمله است که درباره آن خبر می دهیم.

گزاره خبری است که درمورد نهاد داده می شود.

فعل جمله :

حال که با بخش های نهاد و گزاره آشنا شدید ، میخواهیم بخش گزاره را نیز به قسمت هایی

تقسیم بندی کنیم. برای این منظور به مثال های زیر توجه کنید:

سعدی شیرازی گلستان را در سال 656 نوشت.

عمرخیام نیشابوری ریاضی دان بزرگی بود.

در بخش گزاره جمله های بالا کلمات اضافی دیده می شود که میتوان آن ها را حذف کرد

بدون اینکه تغییری در معنای جمله ها ایجاد شود.

 

برای مثال اگر در جمله اولی در سال 656 را حذف کنیم و بنویسیم : سعدی شیرازی گلستان را نوشت

هیچ تغییری در معنا و مفهوم جمله بوجود نیامد و جمله با نوشت کامل شد.

در مثال بعدی میتوانیم بزرگی را حذف کنیم و بنویسیم : عمرخیام نیشابوری ریاضیدان بود.

همانگونه که مشاهده میکنید هیچ تغییری در معنا و مفهوم جمله ایجاد نشد و جمله با بود کامل شد.

اما اگر در جمله اول” نوشت ” را حذف میکردیم و در جمله دوم” بود “را جمله های ما بی معنی و

ناقص بود. به این بخش از جمله که بدون آن جمله ما ناقص و بی معنی است ” فعل ” میگوییم.