نقش آهن در ورزش و علل کم خونی ورزشی
نقش آهن در ورزش و علل کم خونی ورزشی
نقش آهن در ورزش و علل کم خونی ورزشی
آهن از اجزای اساسی و ضروری در ساختمان هموگلوبین و میوگلوبین بشمار می آید.
آهن موجود در هموگلوبین در فعالیتهای ورزشی از نوع استقامتی عامل تعیین کننده در
موفقیت ورزشکاران است. از طرفی ، کارایی استقامتی بهتر ورزشکاران ، نسبت به
غیر ورزشکاران ، به دلیل افزایش غلظت هموگلوبین خون آنهاست که درواقع مشارکت
آهن در ساختار هموگلوبین ، اکسیژن رسانی را افزایش میدهد ، چراکه در فعالیت های
استقامتی ، انرژی از طریق سیستم اکسیژن (هوازی) تامین میشود.
کمبودآهن به کم خونی ناشی از کمبود آهن منجر میشود که در نتیجه ظرفیت و توان
هوازی ورزشکاران را کاهش میدهد.
علل کم خونی ورزشی :
کم خونی ممکن است ناشی از نوع تغذیه و یا ناشی از نوع ورزش باشد.
نشانه های کم خونی ورزشی عبارت اند از : بی اشتهایی ، رنگ پریدگی ، خستگی و ناتوانی
در انجام مطلوب حرکات ورزشی .
علل کم خونی ورزشی عبارت است از :
1. اختلال مکانیکی ومرگ گلبولهای قرمز خون؛
2. پایین بودن درصد جذب آهن
3. پایین بودن پروتئینهای با ارزش بیولوژیکی بالا و استفاده از رژیم گیاهخواری ؛
4. وجود عوامل همولیز کننده خون ؛
5. افزایش حجم پلاسما ؛
6. کمبود ویتامین B12 در بدن ؛
7. انجام تمرینات شدید ورزشی و فعالیتهای استقامتی طولانی مدت ( در شرایط تمرین
شدید 0.4 میلی گرم آهن به همراه 1 لیتر عرق دفع میشود.)
درمان خاصی برای کم خونی ورزشی وجود ندارد ، لکن توصیه میشود میزان
و مصرف آهن و پروتئین در غذای روزانه ، به ویژه در مورد بانوان ورزشکار به حد کافی باشد و
نظارت دقیق روی آن انجام گیرد.
استفاده از مکملها و جایگزینهای آهن هنوز در بین کارشناسان و پژوهشگران مورد بحث است.
عده ای استفاده از آنها را مجاز و بعضی غیر ضروری می دانند. البته مدارکی در دست نیست که
حاکی از ارزشمند بودن مکملها در زنان بدون عارضه کم خونی باشد. از سوی دیگر ، استفاده مناسب
از مکملها برای بانوان ورزشکار نیز خطرناک شناخته نشده.اما استفاده ی مکرر از این مواد کمکی منطقی
نیست ؛ زیزا ممکن است در بدن مسمومیت (با آهن ) پدید آورندو به کبد و کلیه ها صدمه وارد آورند.
از این رو توصیه میشود ورزشکاران با برنامه ریزی و دستورالعمل غذایی حساب شده ای
در رفع این مشکل اقدام کنند.