گیربکس چیست؟
گیربکس چیست؟
گیربکس چیست؟
نامی آشنا و پر کاربرد، نه تنها در صنعت خودروسازی بلکه در بسیاری از صنعت ها.
گیربکس یا همان جعبه دنده،یکی از ابزار های انتقال قدرت میباشد.
این سیستم انتقال قدرت که میان موتور و مصرف کننده قرار میگیرد، وظیفه ی اصلی آن ایجاد تغییر در سرعت دوران و گشتاور لازم برای مصرف کننده ی آن میباشد.
به عبارتی دیگر میتوانیم بگوییم این دستگاه بعد از موتور قرار میگیرد ،که توسط مکانیزم داخل گیربکس،گشتاور خروجی را میتواند کم یا زیاد کند.
انواع گیربکس ها
گیربکس ها در صنعت انواع مختلفی دارند و در بازار با نام های مختلفی شناخته میشوند که در ادامه به انواع آنها و کاربردشان میپردازیم:
گیربکس حلزونی
اگر تا به حال با گیربکس سرو کار داشته اید،حتما نام گیربکس حلزونی به گوشتان خورده است
این نوع گیربکس پر مصرف ترین و متداول ترین نوع گیربکس در صنعت میباشد.
از یک ماردون فولادی سخت که سنگ میخورد و از یک چرخدنده حلزونی که معمولا از جنس برنز میباشد،تشکل میشود.
در واقع گیربکس حلزونی حرکت سینماتیکی خود را از این دو قطعه تامین میکند.
این گیربکس ها،به دلیل ساختار و زوایای خروجی آنها و متعامد بودن دارای کاربرد های فراوانی میباشند، و به دلیل کارکرد نرم در سیستم های بالابر و آسانسور ها بسیار کاربردی است.
گیربکس های حلزونی بصورت وسیع در نوار نقاله ها و کانوایر ها که سیستم انتقال میباشند مورد استفاده قرار میگیرد.
از مزایای این نوع گیربکس میتوان به عدم برگشت پذیر بودن آن،در نسبت های تبدیل بالای 30 و قابلیت نصب در هشت حالت مختلف،اشاره کرد.
گیربکس هلیکال یا شافت مستقیم
این نوع گیربکس ها،شامل تعدادی چرخدنده میباشند که دارای ساختار مارپیچی یا هلیکال میباشند و با این نام معروف میباشند.
این چرخدنده ها از دسته ی چرخدنده های ساده ولی با امتداد پروفیل مورب،نسبت به امتداد شفت میباشند.
انتقال گشتاور در این جعبه دنده با توجه به ساختار چرخ دنده های آن ها ، با حرکت یک نقطه در امتداد سطح دنده انجام میپذیرد.
این گیربکس ها به علت کاهش صدا و درگیری نرم چرخ دنده ها در سیستم های انتقال گشتاور به کار میروند و توانایی استفاده برای دور های بالا و توان های بالا را دارند.
اساس کار این نوع گیربکس ها بدین صورت میباشد که،با کاهش دور باعث افزایش گشتاور در خروجی میشود.
گیربکس آویز
این نوع گیر بکس ها که با نام گیربکس های آویز شناخته میشوند.
به دلیل قابلیت چند محور بودن،توانایی ایجاد نسبت های تبدیل بالایی را دارند.
این نوع گیربکس در مواردی که نیاز به گشتاور های بالا و کارکرد بصورت دائم دارند انتخاب بسیار مناسبی میباشد.
در دستگاه های میکسر و یا سیستم های محرک خطی در جرثقیل های سقفی چنده کاره و… از گیربکس آویز استفاده میشود.
نحوه عملکرد گیربکس
گیربکس وسیله ای است که برای انتقال گشتاور از یک منبع تولید گشتاور به یک مصرف کنندهو ساختن گشتاور مورد نیاز آن،موزد استفاده قرار میگیرد.
گیربکس در واقع یک واسطه منبع گشتاور و مصرف کننده گشتاور میباشد که بین آنها انعطاف پذیری ایجاد میکند.
به علت هماهنگ بودن گشتاور و سرعت دورانی منبع تولید گشتاور با گشتاور مصرف کننده نیاز به ماشینی که بتواند این هماهنگی را بصورت واسطه ایجاد کند،گیربکس نام دارد.
