روان کاری یاتاقان های غلتشی
روان کاری یاتاقان های غلتشی
روان کاری یاتاقان های غلتشی
منظور از روانکاری،جلوگیری ازسایش و گرمایش قطعه هایی از ماشین است که نسبت به هم حرکت می کنند
روانکار به ماده ای گفته می شود که هنگامی که بین سطوح متحرک قرار می گیرد، منظورهای فوق را
تأمین نماید.در یاتاقان های غلتشی بین سطوح متحرک از اجزای جامد استفاده می شود، به این یاتاقان ها
که یاتاقان های ضد اصطکاک هح گفته می شود، چنانچه از اجزای غلتنده کره ای یا ساچمه ای شکل
استفاده گردد، به آن بلبرینگ و در صورتی که از اجزای غلتنده ی مخروطی، استوانه ای و استفاده گردد،
رولبرینگ نامیده می شود. چنانچه از سیال به عنوان ناحیه ی واسط بین سطوح متحرک یاتاقان استفاده گردد،
به آن یاتاقان لغزشی گفته می شود که از این یاتاقان ها در میل لنگ و شاتون موتور، توربین های بخار
نیروگاه تولید برق و استفاده میگرد.
انواع روانکاری
روش های روانکاری به 5 دسته تقسیم میشوند:
1- روانکاری هیدرودینامیک:در این رژیم روانکاری، سطوح حمل بار یاتاقان با فیلم نسبتاً ضخیمی از
روانکار از همه جدا می شوند روانکاری هیدرودینامیکی به وارد کردن روانکار تحت فشار بستگی ندارد اگرچه
ممکن است روانکار را تحت فشار نیز وارد کرد این روانکاری مستلزم وجود روانکار کافی بوده و فشار فیلم
توسط سطوح متحرک ایجاد می شود (حتماً یک قطعه بایستی دارای حرکت باشد).
2- روانکاری هیدرواستاتیکی: در این رژیم با وارد کردن روانکار (هوا، روغن و یا آب) به درون سطح زیر بار
یاتاقان،بار فشاری کافی برای جداسازی سطوح با فیلم نسبتاً از روانکار تأمین می شود در این روانکاری،
حرکت یک سطح نسبت به سطح دیگر لازم نیست در توربین های بزرگ بخار، در شروع حرکت می توان از
این روانکاری استفاده کرد و در ادامه نیازی به فشار خارجی نمی باشد(روانکاری هیدرودینامیکی)
3- روانکاری الاستو هیدرودینامیک: چنانچه بین سطوحی که با یکدیگر در تماسند، از روانکار استفاده گردد،
به این شیوه روانکاری، الاستو هیدرودینامیک گفته می شود این رژیم روانکاری در یاتاقان های غلتشی و
در گیربکس ها اتفاق میافتد.
4-رژیم روانکاری مرزی: در این رژیم، ضخامت لایه ی سیال بر اساس شرایط کاری به حداقل می رسد عواملی
چون سرعت که شافت، کاهش مقدار روانکار، افزایش بار یاتاقان، افزایش دمای روانکار که منجر به کاهش
ویسکوزیته میگردد از تشکیل لایه ی به حد کافی ضخیم برای روانکاری جلوگیری می نماید.
5- فیلم جامد: چنانچه درجه ی حرارت کاری بسیار بالا باشد و یا مجبور به روانکاری در شرایط رژیم
استفاده میگردد ( در این حالت روغن ناپایدار بوده و بعضاً تبخیر می گردد) گرافیت و دی سولفید مولیبدن در
این روانکاری استفاده می گردد.