دما و تغییرات دما و اثرات تغییرات دما در ایران و سایر کشورها

از آنجا که دما از عناصر اساسی شکل گيری اقليم است تغييرات آن مي تواند ساختار آب و هوايي

هر محل را دگرگون سازد . به همين دليل است که بررسی روند دما در مقياس های مختلف زمانی و

مکانی بخش بزرگی از تحقيقات اقليم شناسی را به خود اختصاص داده است. بررسي های پژوهشگران

نشان داده است که در اکثر نقاط جهان دما در طي سده ي گذشته رو به افزايش بوده است .

تابش های خروجی ودمای روزانه نتيجه ي ترازمندی ٢ دمای شبانه نتيجه ي ترازمندی تابش های

ورودی است. از سوی ديگر گازهای گلخانه ای مانند بخار آب و دي اکسيد کربن ازعوامل اساسی مؤثر

برترازمندی تابش های خروجی هستند درحالي که تابش های ورودی به ويژگي های تابشی جو از جمله

به شفافيت جو بستگي دارد . بنابراين دمای شبانه و دمای روزانه از عوامل متفاوتی تاثير مي پذيرند و

ممکن است رفتار روند آن ها با يکديگر متفاوت باشد. گزارش های پژوهشگران نيز نشان مي دهد که

عموماً روند دمای شبانه و روزانه با هم تفاوت داشته و در غالب موارد آهنگ افزايش دمای شبانه بزرگتر

از آهنگ افزايش دمای روزانه بوده است .

ايران در کمربند خشک عرض ميانه قرار گرفته است . ميانگين دمای ايران حدود ١٨ درجه سلسيوس است.

دمای ايران در نيم سده ي گذشته روندهای مثبت و منفی دا شته است.

برای ارزيابی اين روندها داده های دمای ماهانه ي ايران (دمای شبانه، روزانه و شبانه روزی) از ژانويه

١٩٥١ تا دسامبر ١٥*١٥ ١ ٢٠٠٠ بررسی شد. به کمک اين پايگاه داده نقشه های هم دمای ماهانه ي

کشور با اندازه ي ياخته کيلومتر و روش کريگينگ محاسبه شد.

به اين ترتيب هر نقشه شامل٧٢٣٨ياخته بر روی ايران است. برای تعيين روند دمای شبانه،

روز انه و شبانه روزی ايران به ترتيب با آهنگ حدود سه، يک و دو درجه در هر صد سال افزايش داشته است

. روندهای افزايش دما عمدتاً در سرزمين های گرم و کم ارتفاع و روندهای کاهشی عمدتاً در رشته کوه ها ديده

مي شوند.